ओलीको हतपत, धरहरामा लतपत

३ मंसिर, काठमाडौं । संविधान दिवसका अवसरमा सर्वसाधारणका लागि खोलिएको धरहरा सञ्चालनमा आएको दुई महिना पुग्यो । तर, दुई महिनामै धरहराको टुप्पो पुर्‍याउने लिफ्ट बिग्रिन थालेको छ ।

विनातयारी सरकारको १ सय दिनको काम देखाउने हतारोमा चलाइएको धरहरा लिफ्ट बिग्रेर पछिल्लो दुई दिन बन्द भएको थियो  ।

सहरी विकास मन्त्रालय मातहत सहरी विकास तथा निर्माण विभागका एक अधिकारीका अुनसार धरहरा सञ्चालनकै केही समयमा अनियन्त्रित भीड जाँदा लिफ्टले धान्न नसकेपछि अड्किने गरेको थियो ।

‘धरहरा खुलेपछि ह्वात्तै मान्छे चढ्न थाले, अनियन्त्रित मान्छे चढ्न थालेपछि केही सयम बीच–बीचमा अड्किन थालेको थियो । पछिल्लो दुई दिनदेखि त बन्द नै भयो,’ ती अधिकारीले भने ।

विभाग प्रमुख मचाकाजी महर्जनले धरहरामा प्राविधिक समस्या आएर एक–दुई दिन बन्द भए पनि आइतबार साँझबाट धरहराको समस्या समाधान भइसकेको बताए ।

‘हिजै लिफ्टको समस्या समाधान भइसकेको छ, आज सार्वजनिक बिदा भयो, भोलिबाट सञ्चालनमा आउँछ होला,’ महर्जनले अनलाइनखबरसँग भने ।

सहरी विकास मन्त्रालयका प्रवक्ता विनु बज्राचार्य कुँवरले धरहरा प्राविधिक कारण बन्द भए पनि सञ्चालन सुरु भइसकेको बताइन् । ‘बन्द भएको सूचना चाहिँ पाएका छौं तर ठूलो समस्या होइन रहेछ,’ कुँवरले भनिन् ।

लिफ्टमै समस्या

धरहरामा समस्या आउनु चाहिँ विनातयारी सञ्चालन हुनु नै रहेको मन्त्रालयको उच्च तहका एक प्राविधिक अधिकारी बताउँछन् ।

‘खोल्ने बेला नै एउटाभन्दा बढी लिफ्ट सञ्चालन भएको थियो । उद्घाटनको अघिल्लो दिन मन्त्रीज्यू जाने बेलामै अड्केको थियो । अहिले पनि धेरै मान्छे चढ्ने बित्तिकै अड्किन्छ,’ ती अधिकारीले भने,  ‘लिफ्टमा नोटिफिकेशन बज्दैन । यो सबै नहेरी प्रधानमन्त्रीकै दबाबमा संविधान दिवस पारेर धरहरा खोलेर यस्तो हुन पुग्यो ।’

विभाग प्रमुख महर्जन पनि क्षमताभन्दा धेरै मान्छे चढ्दा लिफ्ट अड्किने समस्या भएको स्वीकार्छन् । ‘फिनिसिङ’ को काम नसकिँदै ३ असोजमा सर्वसाधारणका लागि धरहरा खुलाइएको थियो ।

‘धरहराको केही काम बाँकी भएको सत्य हो, तर निर्माण भएर लामो समयसम्म पनि जनताले अनुभव गर्न नपाएको भन्दै प्रधानमन्त्रीको सय दिनभित्र जसरी पनि चलाउने निर्देशन थियो । त्यही भएर संविधान दिवसको उपलक्ष्यमा खोलिएको थियो,’  सहरी विकास मन्त्रालयका एक अधिकारी भन्छन्,’ ‘धरहरा खुला गर्दा दुइटा लिफ्टमध्ये एउटा सञ्चालनमै आएको थिएन । यद्यपि, अहिले सञ्चालनमा आए पनि ‘लोड फिक्स्ड’ नहुँदा अड्किने समस्या छ ।’

यस्तै बेसमेन्टमा रहेको पार्किङ पनि पूर्णरूपमा सञ्चालनमा आइसकेको छैन । ‘काठमाडौं महानगरपालिकाले निःशुल्क व्यवस्थापन गरिरहेको पार्किङ क्षेत्र संघीय सरकार मातहत नै ल्याइसकिएको छ । पूरै पार्किङ क्षेत्रमा बत्ती, वायरिङलगायत काम हुँदैछ ।

बेसमेन्टतर्फ रहेको शौचालय समेत पूर्णरूपमा सञ्चालनमा आइसकेको छैन । धरहराको विभिन्न स्तम्भ मात्रै तयार भए पनि पार्कका संरचना अहिले पनि निर्माणाधीन नै छ ।

यो ठेक्का निकाल्न खोजिएको छ । पार्किङ र शौचालय अव्यवस्थित हुँदा अहिले धरहरा चढ्न जानेलाई समेत समस्या छ ।

कसरी सञ्चालन भइरहेको छ धरहरा ?

केन्द्रीय आयोजना कार्यान्वयन इकाइका अनुसार क्यूआर र वेबसाइट सार्वजनिक गरेर अनलाइन बुकिङ मार्फत धरधहरा सर्वसाधारणले चढिरहेका छन् ।

दैनिक ४ सय जनालाई अनलाइन बुकिङ मार्फत समय लिएर निःशुल्क चढ्न दिने तथा बुढाबुढी र फरक क्षमता भएका पलिो १ सय जनालाई धरहरा परिसरमै पासको व्यवस्था गरे पनि अव्यवस्थित भएको देखिन्छ ।

‘अनलाइन बुकिङ गरेर आएकालाई टाइम कार्ड लगाउनुपर्ने भए पनि धेरै समय बिताउँदा लिफ्टमा धेरै लोड पर्न जान्छ । अहिले भएको पनि त्यही हो,’ मन्त्रालयका अर्का एक अधिकारीले भने, ‘केन्द्रीय आयोजना कार्यान्वयन इकाइले टिकट बुकिङका आधारमा प्रत्येक आधा घण्टादेखि एक घण्टाको ग्याप बनाएर १ सय जनालाई प्रवेश दिने र एउटा टोली ओर्लने बेला अर्को टोली उक्लियोस् भन्ने हिसाबले तयारी गरे पनि व्यवस्थापन गतिलो नहुँदा समस्या भइरहेको छ ।’

ओली क्याबिनेटले खोलेको धरहरा

काठमाडौं सुन्धारास्थित नवनिर्मित धरहरा ३ असोजदेखि अन्तरिम रूपमा सञ्चालन गर्ने निर्णय २७ भदौको मन्त्रिपरिषद् बैठकले गरेको थियो । लगत्तै संविधान दिवस अवसर पारेर धरहरा चढ्न पाउने व्यवस्था गर्न सरकारले सहरी विकास मन्त्रालय मार्फत केन्द्रीय आयोजना कार्यान्वयन इकाइ (भवन तथा आवास) परियोजनालाई निर्देशन दिएको थियो ।

२०७२ को भूकम्पले भत्किनुअघि संघीय सरकारले काठमाडौं महानगरपालिकालाई धरहरा सञ्चालन तथा व्यवस्थापन जिम्मा दिएको थियो । महानगरले एक निजी कम्पनीलाई ठेक्कामा दिएको थियो ।

नयाँ धरहरा बनेपछि काठमाडौं महानगरले संघीय सरकारसँग धरहरा चलाउन ठेकेदारलाई जिम्मा दिनु सट्टा फेरि आफैंलाई जिम्मा दिन माग गरेको थियो । तर, संघीय सरकार महानगरलाई धरहरा चलाउन र व्यवस्थापन गर्न दिने पक्षमा थिएन । २७ भदौको मन्त्रिपरिषद् बैठकले धरहरा सञ्चालन सम्बन्धी यसअघिका सबै निर्णय खारेज गरेको थियो ।

बाहिरबाट हेर्दा पुरानै स्वरूपको ११ तला जस्तो देखिने धरहरामा अहिले भित्री संरचना २२ तलाको छ । भूकम्पले भत्किएको पुरानो धरहरा संरचना भग्नावशेष भने खुला रूपमा अवलोकन गर्न सकिने गरी सुरक्षित राखिएको छ ।

तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले ११ वैशाख २०७८ मा आधा काम पनि नसकिँदै धरहरा उद्घाटन गरेका थिए । त्यसपछि पनि निर्माण चलिरहेकाले धरहरा चढ्न खुला गरिएको थिएन । फेरि, प्रधानमन्त्री भएपछि ओलीले काम नसकिए पनि धरहरा चढ्न पाउने प्रबन्ध मिलाउने गरी मन्त्रिपरिषद्‍बाट निर्णय गरेका थिए ।

– यस समाचारको श्रोत : Online Khabar हो ।