दशैंमा सन्तुलित खानपान नगरे पेटमा निम्तिन्छ समस्या (भिडियो)

दशैंमा सधैंभन्दा खानपान केही फरक हुन्छ । मासु र मसालेदार परिकारको उपभोग दशैंमा बढ्छ । तर सन्तुलन नमिलाई धेरै खानेकुरा खाने र व्यायाम नगर्दा यो बेला विभिन्न स्वास्थ्य समस्या निम्तिने गरेको पनि पाइन्छ ।

दशैं शरद ऋतुमा पर्ने भएकाले खानेकुरा पनि राम्ररी पच्छ । त्यसैले यो बेला एकैपटक आवश्यकता भन्दा धेरै खानेकुरा खाने गरिन्छ । दशैंको बेला पारिवारिक भेटघाट धेरै हुन्छ । आफ्नो घरबाहेक आफन्तकहाँ पनि गएर पनि यसो केही खाइहालौं भन्ने हुन्छ ।

आफूलाई मन परेको खानेकुरा स्वभाविक रुपमा पनि अलि बढी खाइहालौं भन्ने हुन्छ । तर खानाको मात्रालाई नियन्त्रण गर्नु एकदमै जरुरी हुन्छ । दशैंमा यो खाने त्यो नखाने भन्दा पनि थोरै खाने सन्तुलनमा खाने भन्ने कुरामा बढी ध्यान दिनुपर्छ ।

एकैचोटि धेरै खानुको सट्टा दिनभरिमा बरु पाँचदेखि ६ चोटि थोरै थोरै खाना खान सकिन्छ । पहिले दशैंमा जस्तो खानपानको माहोल हुन्थ्यो त्यो अहिले परिवर्तन भएको छ । पछिल्लो समय दशैंमा मासुका परिकारसँगै प्रशोधित खानेकुरा जस्तो दालमोठ, चिप्स, कोक फन्टा, मिठाई लगायत खानेकुरा पनि खाने गरिन्छ । तर यस्ता खानेकुराको सेवनबाट बचेर दशैंमा घरको खानेकुरालाई नै प्राथमिकता दिनु राम्रो हुन्छ ।



खानपानकै कारण पेटको समस्या निम्तिन सक्छ

दशैंमा मात्र हैन, अन्य बेला पनि हाम्रो खानपान धेरै परिवर्तन भएको जसकारण पेटको समस्याका साथै अन्य विभिन्न समस्या निम्तिने गरेको छ ।

आजभन्दा २० वर्ष अगाडि मुटुको रोग लाग्ने सम्भावना ४० वर्ष नलागेकाहरुलाई हुन्छ भनिन्थ्यो । तर अहिले २० वर्षपछि ३०-३५ वर्षको उमेरमा नै मुटुको समस्या देखिन थालेको छ । मधुमेह र रक्तचापको समस्या पनि त्यत्तिकै बढेको छ । हाम्रो बदलिंदो खानपानले नै यी समस्यालाई बढाइरहेको छ ।

एक दिन वा एक हप्ताको खराब खानपानले स्वास्थ्य समस्या निम्तिने होइन । लामो समयदेखिको खराब खानपानका कारण मोटोपन र अन्य समस्या निम्तिन्छ ।

जसलाई कुनै दीर्घरोग छैन, उसले पनि दशैं भन्ने बित्तिकै टन्न मासु खाने सँगै रक्सी पनि खाने, कोक-फ्यान्टा खाने, दालमोठ खाने गर्दा उसको पाचन प्रणालीलाई भार पर्छ र पेटसम्बन्धी समस्या निम्तिन सक्छ ।

यस्ता खानेकुरामा हाम्रो शरीरलाई आवश्यक पर्ने पोषक तत्त्व पाइँदैन । यस्ता रेडिमेड खानेकुराले खाना पकाउने, भाँडा माझ्ने कामलाई त सहज बनाएको छ तर यस्ता खानेकुराले पाचन प्रणालीमा असर गर्छ । जसकारण पेट दुख्ने, फुल्ने ढयाउ-ढयाउ आउने हुन्छ र ग्यास्ट्रिकको समस्या निम्तिन्छ ।

मासुको परिकारमा पनि धेरै चिल्लो प्रयोग गरेर बनाउने, एउटै तेलमा पटक-पटक खाना पकाएको छ भने घरमै बनेको भए पनि यस्ता खानाले स्वास्थ्यमा असर गर्छ । यस्ता खानेकुरा पचाउन पनि गाह्रो हुन्छ । ४० वर्षको मान्छेले २० वर्षको मान्छेले जसरी खाएर पनि भएन । एकै पटक टन्न मासु खाने, साथमा प्रशोधित खानेकुरा पनि टन्न खाने गर्न भएन नियन्त्रण गर्नैपर्छ ।

मासुको परिकार खाँदा एकै पटक धेरै परिकार खानु भन्दा बिहान पक्कु, दिउँसो भुटन र साँझ ग्रेभी गरेर थोरै-थोरै र पटक-पटक खानुपर्छ । यसरी थोरै-थोरै गरेर खाँदा एकै पटक धेरै खाएजस्तो असर हुँदैन । गर्मीमा पानी पर्दा शीतल हुन्छ तर धेरै पानी पर्‍यो भने बाढी आउँछ । त्यस्तै, खाना पनि थोरै सन्तुलनमा खायो भने स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हुन्छ भने धेरै खाँदा हानिकारक ।

खानपानसँगै शारीरिक गतिविधिमा पनि ध्यान दिनुपर्छ । घरमै दैनिक आधा घण्टा व्यायाम गर्न सकिन्छ । खाना खाँदा सबैभन्दा पहिले सलाद र पछि अन्य खानेकुरा खानु राम्रो हुन्छ । किनकि सलादमा प्रशस्त मात्रामा फाइबर हुन्छ जसले खानालाई पचाउन सहयोग गर्छ र शरीरमा एउटा कोटेट लेयर बनाएर धेरै खानेकुरा सोस्न दिंदैन । पहिले सलाद खाइयो भने अन्य खानेकुरा पनि कम रुच्छ ।

कसैको खाना खाने बित्तिकै ढल्किने बानी हुन्छ, कसैको भने राति अबेर खाना खाने र खाना खाने बित्तिकै सुत्ने बानी पनि हुन्छ । यसो गर्नु पनि पाचन प्रणालीको लागि हानिकारक हुन्छ । अलि अलि चिल्लो त खानुपर्छ तर तेलमा नै डुबाएर बनाएको खानेकुरा कम खाने, एउटै तेललाई पटक-पटक तताएर प्रयोग गरिएन भने विभिन्न समस्याबाट बच्न सकिन्छ ।

दशैं र रक्सी

रक्सी यसै पनि स्वास्थ्यका लागि लाभदायक होइन । यसले पाचन प्रणालीलाई सबैभन्दा बढी असर गर्छ  । साथै धुम्रपान र तनावले पनि पाचन प्रणालीलाई नराम्रो असर गर्छ । दशैंमा तनाव त धेरैले लिंदैनन् । तर रक्सी र चुरोटको सेवन भने बढ्छ ।

सकेसम्म रक्सी नखाएकै राम्रो खाए पनि नियन्त्रणमा खानु राम्रो हो । रक्सी ३० देखि ६० एमएल र बियर एक बोतल भन्दा बढी खानु हुँदैन । रमाइलोको रक्सी पिउने भन्ने गरिन्छ । तर रक्सीको रमाइलोले स्वास्थ्यमा नराम्रो असर गर्न सक्छ ।

चिल्लो मासु र सँगै रक्सीको सेवनले एक्युट प्यान्क्रियाटाइटिस खाना पचाउने प्यान्क्रियाज सुन्निन्छ । धेरै मात्रामा रक्सी सेवनले रगत नै बान्ता हुनसक्छ । पहिले नै कलेजो र पेटको समस्या भएकाहरुले दशैंमा झन् धेरै रक्सी खाँदा समस्या झन् बढ्छ । त्यसैले दशैंमा खानपान र रक्सी दुवैमा नियन्त्रण गर्नुपर्छ ।

दशैंमा कतिपय बिरामी त मासु अड्किएर पनि अस्पताल भर्ना हुन्छन् । कसैमा दिसा पास नहुने समस्या भएर पनि अस्पताल जानुपर्छ । यस्ता समस्याबाट बच्न पनि खानपानमा नै ध्यान दिनुपर्छ ।

दशैं सबै नेपालीको महान् पर्व हो । त्यसैले चिकित्सक पनि बिदामा हुन्छन् । अस्पतालमा इमरजेन्सी बाहेकको सेवा उपलब्ध हुँदैन । त्यसैले रमाइलोसँगै आफ्नो स्वास्थ्यका पनि ख्याल आफैंले राख्नु राम्रो हुन्छ ।

तस्वीर, भिडियो : विकास श्रेष्ठ/अनलाइनखबर

– यस समाचारको श्रोत : Online Khabar हो ।