बुटवलको वधशाला चलाउन संघ र प्रदेश सरकारको निर्देशन दिन सरोकारवालाको माग
३० असोज, बुटवल। बुटवलको पशु वधशाला दीगो रुपमा सञ्चालनका लागि बुटवल उपमहानगरपालिकालाई आवश्यक निर्देशन दिन संघ र प्रदेश सरकारसँग सरोकारवालाले माग गरेका छन् ।
वधशाला सम्बन्धी विवादका विषयबारे आयोजित कार्यक्रममा सरोकारवालाहरूले निजी कम्पनीलाई पोस्ने गरी टेन्डर गरेको भन्दै अब प्रदेश संगै संघीय सरकारले बुटवल उपमहानगरपालिकालाई स्पष्ट निर्देशन दिन आवश्यक रहेको बताएका हुन्।
कार्यक्रममा लुम्बीनी प्रदेश कृषि, भूमि व्यवस्था तथा सहकारी मन्त्रालयका निमित्त सचिव हरि पण्डितले किसान र व्यवसायीलाई वधशाला सञ्चालनमा सहभागी गराउने शर्तमा प्रदेश सरकारले १६ करोड लगानी गरेर निजी कम्पनीलाई पोस्ने गरी टेन्डर गरेकाले वधशाला चलाउन सकस भएको बताए ।
‘निजी कम्पनी र एउटा व्यापारीले वधशाला दीगो रुपमा चलाउन सक्ने देखिएन, अब कसरी चलाउने भनेर संघ र प्रदेश सरकारले निर्देशन दिएमा यो समस्या एक महिनामै हल हुन्छ’–निमित्त सचिव पण्डितले भने–‘किसान र व्यवसायीको सहभागिता बिना वधशाला चल्दैन।तर उपमहानगरले निजी व्यापारीलाई पोस्नेगरी टेण्डर प्रक्रिया गरेको छ। ’
यस्तै बुटवल उपमहानगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत मित्रमणि खनालले टेण्डर प्रक्रियामार्फत छनोट भएको निजी कम्पनीलाई किसान र व्यवसायीको साथ नभएपछि वधशाला चलाउन कठिन भएको स्वीकारे । उनले भने, ‘निजी कम्पनीलाई बधशाला सञ्चालन गर्न किसान र व्यवसायीको साथ छैन। अब दीगो रुपमा बधशाला सञ्चालनका लागि संघीय र प्रदेश सरकारले स्पष्ट निर्देशन दिनुपर्छ ।’
यस्तै हेफर इन्टरनेसनलका कन्ट्री डाइरेक्टर डा. तीर्थ रेग्मीले विगतमा निजी कम्पनीले करिब ४ करोडको प्राविधिक सहयोग गरेको भएपनि वधशाला चलाउन नसकेर असफल भएका गुनासो गरे। ‘किसान (उत्पादक)-व्यवसायी र सरकारको साझेदारीमा वधशाला चलाउने अवधारणा अनुसार अघि बढेको थियो। तर उपमहानगरले टेण्डरमार्फत असफल मोडेलमा गएकाले सञ्चालनमा समस्या आयो।’ उनले भने ।
उनले हजारौं किसान महिलालाई उत्पादन र वधशाला सञ्चालनमा जोड्ने गरी अघि बढेको अवधारणामा उपमहानगरले धोका दिएकाले समस्या आएको लगाइन् ।
यस्तै मासु व्यवसायी संघ रुपन्देहीका अध्यक्ष विशाल थापाले उपमहानगरपालिका एउटा निजी कम्पनी पोस्ने गरी बनाएको कानुनको आडमा अनुगमन र जरिवाना आतंक स्वीकार्य नभएको बताए । उनले भने, ‘मासु व्यवसायमा आवश्यक सुधार गरी मासुको गुणस्तर कायम गर्न कहीँकतै सम्झौता नगरी उपभोक्ताको स्वास्थ्यलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेर काम गर्न प्रतिबद्ध छ। तर उपमहानगरपालिका एउटा निजी कम्पनी पोस्ने गरी बनाएको कानुनको आडमा अगुनमन र जरिवाना आतंक सिर्जना गरेको छ। जुन स्वीकार्य छेन हामीलाई।’
वधशालामा ठूलो लगानी गरेको प्रदेश सरकार र संघीय सरकारले बुटवल उपमहानगरको ज्यादती रोक्न सहजीकरण गरिदिनुनुपर्ने उनले माग गरे। आफूहरुले मासु पसलका लागि स्पष्ट मापदण्ड बनाउन, नियमनका लागि निर्देशिका बनाउन, उपभोक्ता हितका पक्षमा कानुन बनाउन, साना किसान र व्यवसायीको लगानी भइसकेको करोडौं रकमको सुरक्षाको ग्यारेन्टी गर्न बुटवल उपमहानगरलाई ध्यानाकर्षण गराएपनि बेवास्ता गरेको थापाले बताए ।
वधशाला मा किसान र मासु व्यसायीलाई सहभागी नगराउने हो भने आफूहरुले अलग्गै कम्पनी स्थापना गरेर अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको वधशाला सञ्चालन गर्न तयार रहेको तर उपमहानरले कानुन छैन भन्दै निजी कम्पनीलाई जसरी पनि पोस्ने गरी प्रस्तुत भएको उनले बताए ।
बाख्रा उत्पादक अगुवा किसान हेमाकुमारी पौडेलले बाख्रा पाल्ने ४७ हजार बढी महिलाहरुलाई वधशालाको मालिक बनाउने भन्दै उत्साहका साथ साझेदारीको अभियानमा सरिक भएको तर, बुटवल उपमहानगरले धोका दिएको गुनासो गरिन्।
महिलाहरुले सञ्चालन गरेका २४ सहकारी संस्थालाई संगठित गरी चारवटा इन्भेष्टमेन्ट कम्पनी र मासु व्वसायीको एउटा कम्पनी गरी ५ कम्पनीको संयुक्त कम्पनी बुटवल मासु उत्पादन तथा प्रशोधन प्रालि गठन गरी वधशालाको दिगो सञ्चालन गर्न साझेदारी (फोर–पी) को मोडल बनाइएकोमा निजी कम्पनीलाई दिएपछि आफूहरुले अपनत्व लिन नसकेको बताइन्।
बुटवल मासु उत्पादन तथा प्रशोधन प्रालिका अध्यक्ष कृष्णप्रसाद पौडेलले बुटवल उपमहानगरले व्यवसायी र किसानलाई पुर्व सहमति तोडेर धोका दिएकाले विभेदकारी, अवैज्ञानिक र अपूर्ण कानुन संशोधन गर्न माग गरे।
वधशाला सम्बन्धी कानुनले खसी बोका को मासु लाई मात्र समेटेको तर ठूलो परिमाणमा खपत हुने रांगा,कुखुरा , बंगुर लगायतका मासुका बारेमा कुनै उल्लेख नभएकाले कानुन सच्चयाउन माग गरे।
उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्च लुम्बिनी प्रदेश अध्यक्ष तेजकुमार पाठकले चार किल्ला तोकेर निश्चित व्यापारीलाई फाइदा पुग्ने र एकाधिकार हुने गरी बनाइएको कानुन तत्काल संशोधन गर्न माग गरे।
मासु व्यवसायीले उपमहानगरको अनुगमन र ज्यादतीविरुद्ध भद्र अवज्ञा आन्द्योलन गरिरहेका छन्। व्यवसायीको आन्दोलनलाई साथ दिंदै उद्योग वाणिज्य संघ सहित रुपन्देहीका सात वटा व्यवसायिक संघ–संस्थाले बुटवलका मासु व्यवसायीलाई आफ्नै पसलमा स्वस्थ खसी बोका वध गरी बिक्री वितरण गर्न दिन माग गरे ।
– यस समाचारको श्रोत : Online Khabar हो ।